Yacon

Yacon (Smallanthus sonchifolius) z rodziny Asteraceae (astrowatych) to bulwiasta roślina, osiagająca ok. 2 m wysokości, uprawiana w Andach (na ich zboczach - od Kolumbii do północnej części Argentyny) na obszarach położonych na wysokości 500-2750 m n.p.m, a wg niektórych źródeł 3500 m. Podejmuje się także uprawę rośliny w Europie.

Ceniowna jest ona z uwagi na walory odżywcze i smakowe owoców rośliny, które są soczyste i słodkie, w kształcie podłużnych bulw - ziemniaków, mających smak jabłka (yacón nazywany jest peruwiańskim jabłkiem) lub melona. Sama roślina, oprócz bulwiastych korzeni składa się też z części naziemnej - posiada rozłożyste liście. Do konsumpcji wykorzystywane są korzenie i liście rośliny. 

Yacon może być spożywany pod różnymi postaciami i w rozmaitych potrawach, wykazując wiele korzyści dla organizmu. Ze względu na swoje właściwości - wśród mieszkańców Ameryki Południowej od wieków yacon ceniony jest w walce z cukrzycą, ponieważ wspomaga stabilizację cukru we krwi. Bulwa rośliny ma w swoim składzie głównie wodę i fruktooligosacharydy o właściwościach probiotycznych, wspomaga mikroflorę jelit - poprawia pracę jelita grubego, zwalcza wrzody jelitowe i jest pomocna w trawieniu. Składniki wspomagają wchłanianie składników mineralnych, obniżając wartości pH w treści jelit.

Liście mają właściwości antyoksydacyjne, stosuje się je również w zapaleniach pęcherza (jadalne bulwy yaconu stosuje się od wieków w charakterze środka diuretycznego), stawów, trzustki, wątroby i nerek (głównie wywar z liści), zapobieganiu hipoglikemii, wspomagająco w leczeniu cukrzycy. Lumbago i reumatyzm niwelują ciepłe kompresy z liści. Dzięki zawartości minerałów, aminokwasów, witamin oraz fruktooligosacharydów yacon pozytywnie wpływa na układ trawienny i może wspomagać odchudzanie. Zawiera składniki będące antyutleniaczami. Wśród właściwości odżywczych yaconu zaznacza się jego wpływ na obniżenie poziomu glukozy we krwi.

YACON stanowi bogate źródło aminokwasów, błonnika. Zawiera minerały takie jak: wapń, fosfor, żelazo, miedź, cynk oraz witaminy: retinol, tiamina, witamina C, ryboflawina, niacyna, karoten. Yacon jest bogatym źródłem kwasów fenolowych oraz innych związków o właściwościach przeciwutleniających. Zawiera fruktany m.in. inulinę i fruktooligosacharydy, co nadaje mu słodki smak. Fruktooligosacharydy (bulwa zwiera ich aż do 67 proc.) nie są wchłaniane przez organizm, dlatego nie podnoszą poziomu cukru we krwi. Są prebiotykiem.

Spożycie fruktooligosacharydów sprzyja rozwojowi bakterii jelitowych prozdrowotnych, zmniejszając jednocześnie populację bakterii chorobotwórczych. Fruktany obniżają pH treści jelitowej, poprawiają wchłanianie składników mineralnych i obniżają poziom cholesterolu we krwi. Produktami końcowymi fermentacji fruktooligosacharydów dokonanej przez mikroflorę jelitową są krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe. W rezultacie Yacon wspomaga zmniejszenie poziomu glikemii i redukcję masy ciała. Ze względu na swoje właściwości yacon może być stosowany jako suplement diety wspierający procesy metabolizmu węglowodanów.

Yacon zdecydowanie wspomaga leczenie cukrzycy, w tym cukrzycy insulinozależnej, chroni jednocześnie wątrobę, pomaga utrzymać właściwe ciśnienie tętnicze i zmniejszyć poziom cholesterolu i trójglicerdów. Ważne jest, że cukier zawarty w kapsułkach Yakon nie podnosi we krwi poziomu glukozy, dzięki zawartości fruktozy.

Jest to bardzo istotne, zwłaszcza, że chorych na cukrzycę dotyczy problem gwałtownych skoków poziomu cukru we krwi po posiłkach. Wahania te niweluje yacon (z uwagi na zawartość inuliny). Cukier ten nie jest wchłaniany przez organizm, poprawia wskaźnik glikemiczny.